Organizacje specjalistycznych służb ratowniczych

 

Organizacje specjalistycznych służb ratowniczych na terenie rzeczpospolitej polskiej reguluje ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
z dnia 12 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych, warunków ich wykonywania przez inne organizacje ratownicze oraz rodzaju i wysokości świadczeń przysługujących ratownikom górskim i wodnym w związku z udziałem w akcji ratowniczej.
Rozporządzenie to określa szczegółowy zakres obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych, warunki ich wykonywania przez inne organizacje ratownicze oraz rodzaj i wysokość świadczeń przysługujących w związku z udziałem w akcji ratowniczej, oraz  traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych oraz wysokości świadczeń przysługujących ratownikom górskim i wodnym (Dz. U. Nr 47, poz. 303).

W Polsce za organizacje specjalistyczne służb ratowniczych uważa się według powyższego rozporządzenia :
1)   Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe jako stowarzyszenie kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym, zwane dalej "GOPR";
  2)   Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, w zakresie ratownictwa górskiego na obszarze Tatr i pasma Gubałowsko-Spiskiego, zwane dalej "TOPR"

3) Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe jako stowarzyszenie kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym, zwane dalej "WOPR"

Obowiązki i uprawnienia specjalistycznych organizacji ratowniczych

 

Organizacje specjalistyczne są obowiązane i uprawnione do wykonywania świadczeń, jakie nakłada na nie rozporządzenie w zależności od rodzaju organizacji specjalistycznej, a mianowicie:

GOPR ( górskie ochotnicze pogotowie ratunkowe) i TOPR (Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe)

 

1)   organizowania pomocy oraz ratowania osób, w tym udzielania pomocy przed medycznej;
  2)   organizowania oraz przeprowadzania szkolenia służby ratowniczej;
  3)   ustalania programów kursów i szkoleń specjalistycznych z zakresu ratownictwa;
  4)   nadawania stopni ratowniczych oraz określania uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych, w zależności od posiadanych kwalifikacji;
  5)   programowania i prowadzenia profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa osób;
  6)   stwierdzania zagrożeń bezpieczeństwa osób, na swoim terenie działania.
2. Organizacje specjalistyczne oraz ich upoważnieni przedstawiciele mają ponadto prawo występowania do:
  1)   kierowników obiektów i urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych oraz do organizatorów imprez w dziedzinie kultury fizycznej, rekreacji i sportu z pisemnym lub ustnym wnioskiem o usunięcie stwierdzonych zagrożeń, o których mowa w ust. 1 pkt 6, lub o wstrzymanie eksploatacji; wniosek przedstawiony ustnie potwierdza się na piśmie w terminie 3 dni od jego zgłoszenia;
  2)   organów administracji samorządowej oraz, stosownie do właściwości, do dyrektora parku narodowego o nakazanie usunięcia zagrożeń, jak również o wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń, jak też określonych obszarów
(na podstawie Dz. U. z dnia 22 listopada 2002 r. § 3. 1)
1)   nadawania stopni instruktorskich;
  2)   kontroli przestrzegania przez osoby przebywające w górach warunków bezpieczeństwa;
  3)   ogłaszania stopni zagrożenia lawinowego oraz innych stanów zagrożeń na swoim terenie działania;
  4)   prowadzenia działalności informacyjnej oraz instruktażowej w zakresie bezpieczeństwa w górach na swoim terenie działania.
2. GOPR i TOPR oraz ich upoważnieni przedstawiciele są uprawnieni również do występowania do organów samorządu terytorialnego o zamknięcie obszaru powietrznego do uprawiania sportów lotniczych w wypadkach stanowiących zagrożenie dla osób, funkcjonowania urządzeń i prowadzonych tam akcji ratunkowych i szkoleń.
3. W wyjątkowych wypadkach stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia osób, GOPR lub TOPR może zażądać od organizatorów i kierowników, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, zaniechania imprezy, zaniechania wyjścia w góry bądź zamknięcia obiektu lub urządzenia.
4. Kierownik jednostki GOPR lub TOPR, na której terenie działania dokonano czynności określonej w ust. 3, z czynności tej sporządza protokół.
5. Protokół, o którym mowa w ust. 4, wraz z uzasadnieniem, jest przedstawiany bezzwłocznie właściwemu organowi administracji samorządowej oraz organizatorom imprez i kierownikom, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1.
(Na podstawie Dz. U. z dnia 22 listopada 2002 r. § 4. 1)

Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (WOPR)

 1)   organizowania pomocy oraz ratowania osób, w tym udzielania pomocy przedmedycznej;
  2)   organizowania oraz przeprowadzania szkolenia służby ratowniczej;
  3)   ustalania programów kursów i szkoleń specjalistycznych z zakresu ratownictwa;
  4)   nadawania stopni ratowniczych oraz określania uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych, w zależności od posiadanych kwalifikacji;
  5)   programowania i prowadzenia profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa osób;
  6)   stwierdzania zagrożeń bezpieczeństwa osób, na swoim terenie działania.
2. Organizacje specjalistyczne oraz ich upoważnieni przedstawiciele mają ponadto prawo występowania do:
  1)   kierowników obiektów i urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych oraz do organizatorów imprez w dziedzinie kultury fizycznej, rekreacji i sportu z pisemnym lub ustnym wnioskiem o usunięcie stwierdzonych zagrożeń, o których mowa w ust. 1 pkt 6, lub o wstrzymanie eksploatacji; wniosek przedstawiony ustnie potwierdza się na piśmie w terminie 3 dni od jego zgłoszenia;
  2)   organów administracji samorządowej oraz, stosownie do właściwości, do dyrektora parku narodowego o nakazanie usunięcia zagrożeń, jak również o wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń, jak też określonych obszarów.
(na podstawie Dz. U. z dnia 22 listopada 2002 r. § 3. 1)

 

Inne niż GOPR, TOPR lub WOPR organizacje ratownicze mogą wykonywać obowiązki i uprawnienia tych organizacji za zgodą ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli:

 1)   obszar, na którym ma być prowadzona działalność ratownicza, nie jest wystarczająco zabezpieczony przez stowarzyszenia wymienione w § 2 albo stowarzyszenia te nie są w stanie go zabezpieczyć;
  2)   posiadają kadrę ratowników z uprawnieniami specjalistycznymi zweryfikowanymi przez organizacje wymienione w § 2;
  3)   posiadają siedzibę, własny sprzęt specjalistyczny, środki transportu i łączności;
  4)   wskażą źródła finansowania planowanej działalności;
  5)   przedstawią opinię co do celowości wykonywania obowiązków i uprawnień właściwego wojewody i organu administracji samorządowej, a w przypadku prowadzenia działalności na obszarze parku narodowego - ponadto opinię dyrektora parku.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może wyrazić w drodze decyzji zgodę na wykonywanie obowiązków i uprawnień ratowniczych przez inną niż GOPR, TOPR lub WOPR organizację ratowniczą - na wniosek tej organizacji - po zasięgnięciu opinii właściwej specjalistycznej organizacji ratowniczej
(na podstawie Dz. U. z dnia 22 listopada 2002 r § 6. 1)

Wynagrodzenie specjalistycznych organizacji ratowniczych:

Rozporządzenie to reguluje także kwestie wynagrodzenia członków owych organizacji. Według § 5. 1. Ratownikom górskim biorącym udział w działaniach ratowniczych przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości diety z tytułu podróży służbowych pracowników na terenie kraju za każdą rozpoczętą godzinę działań. W przypadku działań ratowniczych trwających ponad 8 godzin, ratownikom górskim przysługuje ponadto wyżywienie. Z kolei ratownikom wodnego ochotniczego pogotowia ratunkowego wodnym biorącym udział w działaniach ratowniczych przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości połowy diety z tytułu podróży służbowych pracowników na terenie kraju za każdą rozpoczętą godzinę działań.

 

Bibliografia

http://www.miedzymolami.pl/Akty.Dz.U.nr193,poz.1624.htm